Vào ngày 16/11, bộ Công Thương đã thành lập Đoàn kiểm tra công tác kiểm tra công tác quản lý an, vận hành, phòng chống thiên tai tại công trình nhà máy thủy điện Thượng Nhật (xã Thượng Nhật, huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên – Huế).
Theo báo cáo của đoàn kiểm, công ty Cổ phần Đầu tư Thủy điện miền Trung Việt Nam – chủ đầu tư thủy điện Thượng Nhật đã vi phạm các quy định của Nghị định số 134/2013/NĐ-CP, cụ thể: Vận hành không đúng quy trình vận hành hồ chứa thủy điện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy định tại điểm a khoản 3 Điều 16 Nghị định số 134/2013/NĐ-CP; Không thực hiện quan trắc quy định tại điểm c, khoản 3, Điều 16 Nghị định số 134/2013/NĐ-CP.
Đoàn kiểm tra bộ Công Thương kiểm tra tại công trình nhà máy thủy điện Thượng Nhật ngày 16/11.
Theo quy định của luật Điện lực, công ty Cổ phần Đầu tư Thủy điện miền Trung Việt Nam đã vi phạm các quy định pháp luật sau: Hành vi vận hành không đúng quy trình vận hành hồ chứa thủy điện được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là vi phạm điểm a, khoản 2, Điều 39 luật Điện lực (đã được sửa đổi, bổ sung), điểm a, khoản 6, Điều 13 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP và bị xử phạt theo quy định tại điểm a khoản 3 Điều 16 Nghị định số 134/2013/NĐ-CP; Hành vi không thực hiện quan trắc là vi phạm điểm a, khoản 2, Điều 14 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP và bị xử phạt theo quy định tại điểm c, khoản 3, Điều 16 Nghị định số 134/2013/NĐ-CP.
Các hành vi vi phạm của công ty Cổ phần Đầu tư Thủy điện miền Trung Việt Nam là không thực hiện đúng nội dung ghi trong giấy phép hoạt động điện lực về nghĩa vụ thực hiện các quy định tại luật Điện lực, luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Điện lực, các văn bản hướng dẫn thi hành và các quy định của pháp luật khác có liên quan.
Theo quy định tại khoản 3, Điều 37 luật Điện lực, hành vi của Công ty thuộc trường hợp bị thu hồi giấy phép hoạt động điện lực do không thực hiện đúng các nội dung ghi trong giấy phép hoạt động điện lực.
Từ những vi phạm trên, cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp (bộ Công Thương) đã có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 312/QĐ-XPVPHC đối với Công ty cổ phần Đầu tư Thủy điện miền Trung Việt Nam đối với các hành vi nêu trên với tổng số tiền vi phạm là 130 triệu đồng.
Bên cạnh đó, căn cứ các quy định của luật Điện lực và các văn bản hướng dẫn thi hành, bộ Công Thương đã chỉ đạo cục Điều tiết điện lực xem xét thu hồi giấy phép hoạt động điện lực của Nhà máy thủy điện Thượng Nhật.
Ngày 27/11, cục Điều tiết điện lực đã ban hành Quyết định số 108/QĐ-ĐTĐL về việc thu hồi giấy phép hoạt động điện lực của công ty cổ phần Đầu tư Thủy điện miền Trung Việt Nam đối với hoạt động phát điện Nhà máy thủy điện Thượng Nhật.
Trước đó, vào sáng 26/11, thanh tra của sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thừa Thiên – Huế đã trực tiếp chuyển quyết định xử phạt vi phạm hành chính của UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế đến công ty Cổ phần đầu tư thủy điện miền Trung Việt Nam, chủ đầu tư thủy điện Thượng Nhật.
Theo quyết định xử phạt, Công ty này bị phạt tiền 500 triệu đồng do hành vi không tuân thủ theo lệnh điều hành vận hành hồ chứa, đập dâng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp lũ, lụt, hạn hán, thiếu nước và các trường hợp khẩn cấp khác, được quy định cụ thể tại điếm a, khoản 9, điều 13 của Nghị định 36/2020/NĐ-CP của Chính phủ.
Quyết định này cũng nêu rõ bên tổ chức vi phạm có hành vi tăng nặng là sau khi vi phạm đã có hành vi trốn tránh, che giấu vi phạm hành chính.
Thủy điện Thượng Nhật là công trình thủy điện nhỏ với công suất lắp máy (2 tổ máy) 11MW, nhưng vẫn chưa chính thức hoạt động, dù đã được triển khai 12 năm.
Theo sở Công Thương tỉnh Thừa Thiên – Huế, đến nay công trình thủy điện này mới chỉ được UBND tỉnh cấp phép cho tích nước giai đoạn 1 để thử nghiệm trong thời hạn 90 ngày, kể từ khi được cấp phép hồi tháng 1/2020. Chưa hoạt động và chưa được tích nước chính thức nhưng những ngày qua đơn vị này đã không tuân thủ điều tiết lũ, không xả các cửa van như chỉ đạo của chính quyền địa phương.
Trước đó, thủy điện Thượng Nhật đã tự ý tích nước khi chưa được phép, không xả tất cả các cửa van để đón lũ, bất chấp yêu cầu của cơ quan chức năng. UBND huyện Nam Đông đã phải gửi cáo, kiến nghị can thiệp khẩn từ UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế, cơ quan công an đã cử lực lượng vào hiện trường giám sát.
Ngày 18/11, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết đã lập biên bản vi phạm về tài nguyên nước theo Nghị định 36/2020/ND-CP đối với thuỷ điện Thượng Nhật vì hành vi tích nước trái phép. Trước đó, chủ đầu tư thủy điện Thượng Nhật đã không chấp hành công điện về phòng chống bão số 13 của UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế. Đơn vị này tự ý tích nước trái phép gây mất an toàn hồ đập và vùng hạ du, gây bức xúc dư luận.
